Cumhuriyetin kuruluşundan (23/04/1920) itibaren tüm kanunlara numara verilmiş ise de iki dönemin başlangıcında (27/05/1960, 15/10/1961) numaralama işlemine yeniden 1 rakamından başlanılmıştır. Numaralama işlemine yeniden 1 rakamından başlanılmasının sebebi 27 Mayıs 1960 darbesini yapanların kurucu meclis kabulüyle ilgilidir.
23/04/1920 – 27/05/1960 DÖNEMİ
Bolu mebusu Tunalı Hilmi Bey’in önerisi üzerine 14/12/1920 tarih ve 82 sayılı “Kanunlara numara vazı hakkında” TBMM kararı ile kanunlara numara verilmesine karar verilmiştir.[i] Bu karar ile önceden çıkarılan numarasız kanunlara da geriye dönük numaralar verilmiştir. Bu dönemin ilk kanunu 24/04/1920 tarih ve 1 sayılı Ağnam Resmi Kanunu’dur.[ii] Bu dönemin son kanunu 7481sayılı Kanun[iii] olup, ilân edilmek üzere Başbakanlığa gönderildiğine dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi bulunmadığından Resmî Gazetede yayımlanmamıştır.[iv]
27/05/1960 – 15/10/1961 DÖNEMİ
27/05/1960 tarihli darbe ile birlikte Milli Birlik Komitesi, kanun yapma görevini üstlenmiş, bu görev 06/01/1961 tarihinde kurucu meclise devredilmiş idi. Kurucu yapı oluşumu kabulüyle kanun numaralarına 1 rakamından yeniden başlanılmıştır. Bu dönemin ilk kanunu 12/06/1960 tarih ve 1 sayılı 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilâtı Esasiye Kanunu’nun bazı hükümlerinin kaldırılması ve bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkında Geçici Kanun’dur.[v] Bu dönemin son kanunu ise 07/09/1961 tarih ve 375 sayılı kanundur.[vi]
15/10/1961 İLE BAŞLAYAN DÖNEM
15/10/1961 tarihinde genel seçimleri yapılmasını müteakiben 01/11/1961 tarihinde TBMM görevine başlamıştır. Bu tarih itibariyle normale dönüşle birlikte kanunlara yeniden 1 rakamından başlanılarak numara verilmiştir. Bugün (06/09/2023) itibariyle son kanun 15/07/2023 tarih ve 7457 sayılı kanundur.[vii]
NUMARALARI ÇAKIŞAN KAÇ KANUN BULUNMAKTADIR
1-375 arasındaki her bir sayıya denk gelen üç kanun, 375-7457 arasındaki her bir sayıya denk gelen iki kanun bulunmaktadır. Günümüzün en son kanunu 7457 numaralı olduğundan 7481 numaralı kanun çıkıncaya kadar her bir numara iki kanuna denk gelmeye devam edecek, kanun numarası 7481’e ulaştıktan sonra her bir numara yalnızca bir kanuna denk gelecektir.
[i] TBMM Zabıt Ceridesi, 6.cilt, 114.birleşim, sayfa 358.
https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d01/c006/tbmm01006114.pdf
[ii] https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1T.pdf
[iii] 7481 sayılı 6115 sayılı Kanunun 7348 sayılı Kanunla tadil edilmiş olan 5. maddesi ile aynı Kanunun 6 ve 8. maddelerinin tadili hakkında Kanun. https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d11/c013/tbmm11013fih.pdf
[iv] 27 Mayıs 1960 darbesi nedeniyle Resmi Gazetede yayımlanamamıştır.
[v] https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10525.pdf
[vi] 07/09/1961 tarih ve 375 sayılı 1961 Yılında Yapılacak Seçimlerin Başlangıcından, Yeni Hükümetin Kurulup İşe Başlamasından İki Ay Sonrasına Kadar Geçecek Zaman İçinde İşlenecek Bazı Suçların 3005 Sayılı Kanun Hükümlerine Tabi Tutulması Hakkında Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10902_1.pdf
[vii] 15/07/2023 tarih ve 7457 sayılı 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu İle Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230727-1.htm
